Czy nieobecnemu pracownikowi muszę wypłacić wynagrodzenie?

Generalną zasadą dotyczącą wynagrodzeń, określoną w kodeksie pracy jest prawo wynagrodzenia za czas przepracowany. Jeżeli więc pracownik stawia się w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym do świadczenia pracy i pracę taką podejmuje – pracownikowi temu przysługuje stosowne wynagrodzenie.

Przypadek pierwszy – pracownik nie świadczy pracy, ale wypłacamy mu wynagrodzenie

Są jednak sytuacje, w których pracownik nie wykonuje pracy, ale pomimo tego wynagrodzenie za ten czas będzie mu przysługiwało.

Z taką sytuacją będziemy mieć do czynienia na przykład w sytuacjach gdy:

• poleciliśmy pracownikowi pełnienie dyżuru, w wyznaczonym przez nas miejscu – pracownik nie wykonuje w tym czasie, ale jest w gotowości do jej świadczenia,
• z uwagi na niesprzyjające okoliczności, niezależne od pracownika, nie możemy polecić pracownikowi pracy – np. z powodu braku prądu; w tym czasie pracownik nie wykonuje pracy, jest jednak w gotowości – przysługuje mu w związku z tym wynagrodzenie przestojowe,
•  pracownikowi przysługuje płatna przerwa wliczana do czasu pracy; może to być przerwa śniadaniowa, dodatkowa przerwa pracownika z orzeczoną niepełnosprawnością, przerwa matki karmiącej lub inne,
• pracownik przebywa na urlopie wypoczynkowym i tym samym nie świadczy pracy,
• pracownikowi przysługuje czas wolny zgodnie z odrębnymi przepisami, o ile przepisy te gwarantują pracownikowi stosowne wynagrodzenie; z taką sytuacją będziemy mieć do czynienia np. w sytuacji zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy, urlopu okolicznościowego, dni wolnych związanych z honorowym oddawaniem krwi czy dni wolnych związanych z uczestniczeniem w akcji ratowniczej pracownika będącego jednocześnie członkiem GOPR,
• pracownik jest chory i jednocześnie nie znajduje się w okresie wyczekiwania,
• pracownik jest nieobecny w pracy w związku z uprawnieniami przysługującymi rodzicom; tu jednak, jeżeli pracownikowi za czas nieobecności przysługuje świadczenie należne z ZUS – nawet jeżeli takie świadczenie będziemy wypłacali, nie będzie ono naszym kosztem – ZUS zwróci nam poniesione koszty.

Przypadek drugi – pracownik nie pracuje i nie ma jednocześnie prawa do wynagrodzenia

Nie zawsze jednak pracodawca będzie zobowiązany do wypłacania wynagrodzenia za czas nieobecności pracownika w pracy. Wynagrodzenie takie nie będzie przysługiwało na przykład w następujących sytuacjach:

• pracownik nie może wykonywać swojej pracy, ale przyczyna tego stanu rzeczy leży wyłącznie po stronie pracownika – np. to on, bezpośrednio, przyczynił się do unieruchomienia maszyny na której pracował,
• pracownik nie stawił się w pracy i nie usprawiedliwił swojej nieobecności,
• pracownik skorzystał z możliwości wyjścia w godzinach pracy w celu załatwienia spraw prywatnych, ale do końca miesiąca wyjścia tego nie odpracował,
• pracownik przebywa na urlopie bezpłatnym,
• pracownik przebywa na urlopie wychowawczym,
• pracownik został wezwany do osobistego stawienia się przed organem, w sprawie niezwiązanej z zatrudnieniem u obecnego pracodawcy.

Katarzyna Paczkowska